Noorderweg 22 Bussum

Gerrit Dekker
Bussum 26 september 1909 – Sandbostel 6 mei 1945

Gerrit Dekker

Op 3 februari 1944 wordt Gerrit Dekker door de Naardense politie opgehaald bij zijn huis aan de Noorderweg 22. Een bewoonster van Naarden-Vesting heeft zijn naam genoemd als de verkoper van een partij illegaal vlees. Maar meteen bij de confrontatie op het Naardens politiebureau blijkt dat sprake is van een persoonsverwisseling. De vrouw geeft toe het vlees van een andere bewoner van de Noorderweg te hebben gekocht, Gerrit Dekker heeft alleen een pakje op verzoek van deze buurman bezorgd. Dekker is smid van beroep en ook verzekeringsagent. Hij bezoekt deze vrouw geregeld om haar verzekeringszaken te regelen.

Voor Gerrit Dekker begint dan een nachtmerrie. Hij wordt niet vrijgelaten. De Duitse Sicherheitspolizei bepaalt dat deze aangelegenheid door de Nederlandse justitie moet worden berecht, de Amsterdamse officier van justitie voor economische zaken beslist vervolgens dat de verdachte in vrijheid moet worden gesteld. Maar de Naardens korpschef denkt daar anders over. Gerrit Dekker moet van commissaris Spannenburg op het politiebureau blijven. Mevrouw Dekker schakelt diezelfde dag nog de Bussumse advocaat mr. De Kort in. Deze krijgt op het politiebureau de toezegging dat Dekker de volgende ochtend wordt vrijgelaten.

Maar in plaats hiervan wordt Gerrit Dekker naar het werkkamp Ommen getransporteerd. In het op 3 februari opgemaakte proces-verbaal wordt genoteerd dat de overbrenging naar Ommen in opdracht van de bevoegde Duitse autoriteiten plaatsvindt. Maar hier is nergens een bewijs voor te vinden. Het besluit past eerder in het eigengereide gedrag van de Naardense korpschef Spannenburg. Na de bevrijding wordt deze berecht voor zijn gedragingen ten koste van met name joodse inwoners en van verzetsstrijders. Helaas is hem zijn gedrag ten nadele van Gerrit Dekker niet ten laste gelegd. Van de opgelegde gevangenisstraf van vijftien jaar zit Spannenburg acht jaar uit.

Voor Gerrit Dekker volgt na korte tijd overbrenging naar Kamp Amersfoort. Dekker wordt tewerkgesteld in het zogenoemde Radio-Kommando van de N.S.F. Moeder Dekker bezoekt tezamen met de oudste dochter haar man in Amersfoort.Bij de vele door de familie bewaarde papieren zit een ansichtkaart die mevrouw Dekker aan een vrijgelaten mede-gevangene schrijft: “Nog wel gefeliciteerd met u thuiskomst ik hoop dat mijn man ook gauw thuis komt.”

Haar hoop is tevergeefs. Op 4 oktober 1944 wordt Gerrit Dekker samen met een grote groep mannen uit Putten gedeporteerd naar het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg. In Sandbostel, een van de vele buitenkampen wordt hij tewerkgesteld. Over zijn verblijf in het kamp in de winter 1944/1945 is niets bekend. Later is vastgesteld dat de omstandigheden in deze kampen zo slecht waren dat duizenden gevangenen die winter aan uitputting en honger zijn overleden.

Een eerste levensteken over Gerrit Dekker komt na de bevrijding. Begin juni stuurt het Nederlandse Rode Kruis aan “Dikker Noordergracht 22 Bussem” het bericht “Wij kunnen U meedelen dat Dikker Gerrit geb.26-9-09 wonende te Bussem op 1 Mei 1945 werd aangetroffen in het Concentratiekamp te Sandbostel. Wij hopen dat U hem spoedig zult weerzien.”

Bericht van Rode Kruis 7 juni 1945

Er wordt tevergeefs gezocht naar Gerrit Dekker. De bij de bevrijding van Sandbostel aanwezige Nederlandse gevangenen stellen op 1 mei 1945 een lijst op met de namen van de overlevenden. Op deze lijst staat Gerrit Dekker. Ook de Britse troepen die het kamp hebben bevrijd hebben in de daaropvolgende week zo’n lijst van overlevende gevangenen opgesteld. Op deze tweede lijst komt Gerrit Dekker niet voor. Waarschijnlijk is Gerrit net als enkele honderden andere gevangenen nog na de bevrijding overleden. Zijn lichaam is niet geïdentificeerd. Later worden in een safe Gerrit’s portefeuille en wat andere papieren gevonden.

Nog jarenlang heeft de familie Dekker geprobeerd hun vader op te sporen. Al in het najaar van 1945 wordt via “Radio Herrijzend Nederland” een oproep uitgezonden. Ook In de toen in veel kranten opgenomen opsporingsberichten wordt Gerrit Dekker gezocht. De hoop dat hij toch nog levend wordt teruggevonden wordt steeds kleiner.

Op 26 augustus 1949 krijgt de familie van het Nederlandse Rode Kruis het bericht dat moet worden aangenomen dat Gerrit Dekker is overleden te Sandbostel tussen 1 mei 1945 en 6 mei 1945. Op 10 juli 1950 wordt de officiële overlijdensacte opgemaakt. Als overlijdensdatum wordt 6 mei 1945 genoteerd.

Bericht van Rode Kruis 26 augustus 1949

Later worden organisaties van oud-gevangenen van Neuengamme opgericht. De familie Dekker probeert via deze verenigingen mannen te vinden die vader nog gekend hebben. Met de komst van het internet ontstaan nieuwe mogelijkheden om in contact te komen met kampgenoten en hun nazaten. Het is allemaal tevergeefs.

De familie is zo’n vijftien keer naar Neuengamme gereisd om de gedenkplaats te bezoeken. Het helpt hen om te leven met het gemis van vader Dekker. Mag de plaatsing van de struikelsteen voor het huis Noorderweg 22 ze tot verdere steun zijn.

Bronnen: Archief familie Dekker, Archief Gooi en Vechtstreek, Nationaal Archief, archief NIOD