Selecteer een pagina

Gooilaan 11 Bussum

Rozet Elzas
Eibergen 2 september 1880 – Sobibor 4 juni 1943

Rozet Elzas was een slachtoffer van de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze was één van de vijf kinderen van Marcus Elzas en Leentje Serphos, die in 1875 trouwden in Enschede. In 1880 woonden zij in Eibergen, en daar werd Rozet geboren.

Hoewel er weinig bekend is over het persoonlijke leven van Rozet Elzas, weten we dat ze secretaresse was en werkzaam is geweest als administratrice van de Academie voor Lichamelijke Opvoeding. We weten ook dat zij alleenstaand was en dat ze tot 1925 in Engeland heeft gewoond.

Rond 15 mei van dat jaar verhuisde Rozet vanuit Engeland naar Bussum, waar ze aanvankelijk in de Albrechtlaan woonde. Op 14 augustus 1940 verhuisde ze naar de Gooilaan, een buurt in het Gooi waar veel joodse families woonden.

Na de machtsovername in 1940 door de Duitsers werden ook in Nederland steeds meer anti-joodse maatregelen doorgevoerd. De overheid nam geen joden meer in dienst. Het joodse ritueel slachten werd verboden. Joden moesten zich verplicht aanmelden bij de gemeentelijke administratie. Bij hun naam werd later een rode J gestempeld, zodat ze makkelijk waren terug te vinden in het bevolkingsregister. Het eindigde met de massale deportatie naar de vernietigingskampen.
Het Gooi was geen uitzondering op deze tragische gebeurtenissen. Veel joodse inwoners werden gedwongen hun huizen te verlaten en te verhuizen naar Amsterdam.

Ook Rozet Elzas vertrok naar Amsterdam. Op 15 december 1942, hoogstwaarschijnlijk als gevolg van de gedwongen verhuizingen. Bijna een half jaar later, op 24 mei 1943, schreef ze een hartverscheurende briefkaart aan haar vriendinnen Willy Vroomans en Vroukje (?) Loos, die nog in Bussum woonden aan de Vondellaan 27:

“Lieve Willy en Vroukje (?),

De slag is gevallen (…) Dinsdag tussen 8 en 6 uur moet ik mij aanmelden. Hiermede zeg ik jullie dus vaarwel. Leef gelukkig en vergeet mij niet.

Rozet”

Uit dit briefje blijkt dat Rozet Elzas wist- of tenminste vermoedde- wat haar te wachten stond. Ook had ze in de jaren ervoor haar bezittingen, waaronder goud, aandelen en obligaties, toevertrouwd aan een vriendin en een notaris.

Op 1 juni 1943 is zij vanuit Westerbork op transport gesteld naar Sobibor, in een trein met 3005 andere gedeporteerden. Op 4 juni is ze daar vermoord. Ze was 62 jaar oud. Van de 3006 mensen in de trein overleefde maar één persoon de gruwelen van deze treinreis en de verschrikkingen van Sobibor.

Niet alleen Rozet, maar ook haar twee zussen en hun echtgenoten werden vermoord in de concentratiekampen. Sara Elzas en haar man Emanuel Bobbe in Auschwitz, Ronetta Elzas en haar man Louis Zeehandelaar, die in Bussum woonden aan de Brediusweg, in Sobibor.

Bronnen: Joodsmonument.nl, Oorlogsbronnen.nl, Gooi & Vecht historisch, Arolsen Archives, Yvng.yadvashem.org, data.jck.nl, Gelders archief, Niod