Generaal de la Reijlaan 11 Bussum

Ernst Friedrich Meijer
Eberswalde, Duitsland, 28 maart 1906 – Auschwitz, 30 september 1942

Rachel de Leeuw
Amsterdam, 10 oktober 1885 – Auschwitz, 5 februari 1943

Eind jaren dertig vluchtten veel Duitse joden het land uit. Onder meer naar Nederland, waar al veel joden een veilig heenkomen hadden gezocht. Velen van hen kwamen terecht in het Gooi. Ze werden opgevangen bij particulieren of in pensions. Het is niet onwaarschijnlijk dat ook Ernst Friedrich Meijer op die manier in Bussum terechtkwam.
Hij werd hier op 31 januari 1941 ingeschreven. Op 9 december van dat jaar verhuisde hij naar de Generaal de la Reijlaan.
Op 24 augustus 1942 werd hij ingeschreven in Amsterdam. Waarschijnlijk in het kader van de gedwongen verhuizingen, die veelal het begin zijn van de deportatie.
Er is verder weinig over Ernst Friedrich Meijer bekend. Het Joods Monument vermeldt dat hij koopman was. En dat hij alleenstaand was. In ieder geval kon van hem niet achterhaald worden of hij een gezin had.

Ook over Rachel de Leeuw is maar weinig bekend. Wel is duidelijk dat ze tenminste twintig jaar als coupeuse en hoofd inkoopster heeft gewerkt bij de Bijenkorf in Rotterdam. Op 5 november 1940 verhuisde zij naar Bussum, en ruim een jaar later trok zij in op de Generaal de la Reijlaan 11.
Op 22 januari 1943 verhuisde ze – waarschijnlijk gedwongen – naar Amsterdam. Daar gaf zij documenten in bewaring aan ene K. van der Veer. Die schrijft daarover na de oorlog dat Rachel de Leeuw van plan was naar Amerika uit te wijken. Zij had daar een tegoed van 1870 dollar bij een Amerikaanse Bank. Een paar dagen nadat zij de documenten aan Van der Veer had gegeven zou Rachel de Leeuw zijn opgepakt. Omdat ze meer geld bij zich had dan zij als jodin mocht hebben, werd ze zwaar mishandeld en naar Duitsland gestuurd.
Via kamp Vught werd ze naar Westerbork gebracht, waar ze aanvankelijk tewerkgesteld zou worden. Maar dat ging niet door, mogelijk als straf. In plaats daarvan is ze op 2 februari 1943 gedeporteerd naar Auschwitz, waar ze op 5 februari is vergast. Rachel de Leeuw was 57 jaar.

In 1951 werd door de Officier van Justitie na onderzoek vastgesteld dat zich niemand heeft gemeld voor de nalatenschap van Rachel de Leeuw, en is die in handen gegeven van een curator.

Rachel de Leeuw en Ernst Friedrich Meijer gingen op dezelfde dag, 9 december 1941 op hetzelfde adres wonen, Generaal de la Reijlaan 11. Waarschijnlijk hebben ze elkaar dus wel gekend. Maar ook daarover is niets bekend.

Bronnen: Stadsarchief Amsterdam, Archief Rotterdam, Nationaal Archief Den Haag.