Gansoordstraat 27 Naarden

Betje de Leeuw
21 december 1856 – Vught 7 mei 1943

David Levie van Gelder en Betje de Leeuw woonden sinds 1924 samen op nummer 20 in de Gansoordstraat in Naarden. Betje was een tante van David, een zus van zijn moeder. David had gewerkt als slager in de Marktstraat in Naarden en later als handelsreiziger. David had een enorme verzameling zwerfkeien in allerlei maten en vormen. Op kaartjes schreef hij wat hij in de stenen zag.
In 1941 werd in Naarden, in opdracht van de Duitse bezetter een lijst opgemaakt van joden die in Naarden woonden. Ook David en Betje lieten zich registreren.
Er kwamen steeds meer anti-joodse maatregelen, en uiteindelijk moesten alle joden gedwongen verhuizen. Aanvankelijk kregen Betje en David uitstel. Betje omdat zij ziek was en David omdat hij haar verzorgde. Maar in april 1943 moesten ook zij weg. De politie had vrachtwagens gevorderd en die werden veranderd in “ziekenauto’s van het Rode Kruis”.
Twee weken na aankomst in kamp Vught is Betje daar overleden. De ontberingen in het kamp waren haar te veel geworden en een longontsteking werd haar fataal. Betje de Leeuw was 86 jaar.
De dag na haar overlijden is David Levie van Gelder op transport gezet naar Westerbork en weer drie dagen later daarvandaan naar Sobibor. Daar is hij op 14 mei 1943 in de gaskamers vermoord. David Levie van Gelder was 69 jaar.

In juni van dat jaar heeft Gemeentewerken Naarden de woning van David en Betje ontruimd. De verzameling zwerfkeien van David werd naar een opslag van de gemeente gebracht. Twee man met paard-en-wagen waren er 27 uur mee bezig. De gemeente declareerde de kosten ervan (fl 57,24) bij het ministerie van Binnenlandse Zaken onder de kille post “kosten inzake de ontruiming van achtergelaten jodenwoningen”.

Bronnen: Arolsen Archieven, Noord-Hollands Archief, Archief concentratiekamp Vught, Joods Monument, Delpher, artikel van Henk Schaftenaar in De Omroeper (Stichting de Vijverberg Naarden), jaargang 25.